- Proje Ön Açıklama
- Isı Kontrollü Fritöz Yapımı
- Tasarım Aşaması
- Elektronik Tasarımları
- Elektronik Devre Kutusunun Çizilmesi
- Dokunmatik Grafik LCDnin Çizilmesi
- Giriş Soketi ve Açma/Kapama Anahtarının Çizilmesi
- 220V Çıkış Soketi – Kutu Tipi Prizin Çizilmesi
- 10w Led Trafosunun Çizilmesi
- Solid State Rölenin Çizilmesi
- Solid State Röle Soğutucusunun Çizilmesi
- Isı Kontrollü Fritöz PCB sinin Çizilmesi
- Devre Kutusu Montajının Tasarlanması
- Mekanik Tasarımlar
- Elektronik Tasarımları
- Mekanik Kısımların Yapım Aşaması
- Elektronik Devrenin Yapımı (PCB) ve Montajı
- Program Yükleme ve Kullanımı
- İlk Isıtma Çalışmasının Yapılması
- Ek-1
- Tasarım Aşaması
- Yakıt Şekillendirme Standının Yapılması
- Sonuç
- Projede Kullanılan Dosyalar
PROJE ÖN AÇIKLAMA
- Serimizin 2. bölümünde roket yakıtını yapmak ve şekillendirmek için gerekli ekipmanların yapımını detaylı olarak göreceğiz.
- Burada 2 adet ekipman yapımını anlatacağım
- Isı Kontrollü Fritöz
- Yakıt Şekillendirme Standı
- Isı Kontrollü Fritözün amacı MCU ( mikro kontroller- PIC)tarafından , roket yakıtı yaptığımız kabı istediğimiz ısıda tutmasıdır.
- Şekillendirici standı ise yakıt yapıldıktan sonra istenilen şekli verebilmemizi sağlar.
- Bunlar uzun deneme ve tasarım çalışmalarımın sonucudur ancak tamamen mükemmel değillerdir.
- Elbette herkesin aşağıdaki aşamalarda kullanılan makinelere sahip olması mümkün değil fakat burada ki temel mantığı anlamak önemli.
- Yakıtı yapmak için ısıtıcı kullanıyoruz ve ben bir fritöz kullanmaktayım sebebi dolaylı ve güvenli ısıtma yapmak.
- Burada mantık dolaylı ve kontrollü ısıtmadır, bunu ne ile yaptığınızın önemi yok. Yani kalkıp açık ateşte , ocak üzerinde kontrolsüz ısı kaynaklarında yapmayın.
- Ben tam düzgün bir şey yapmak istiyorum diyenler bu bölümdeki çizimleri, yapım aşamalarını, elektronik devreleri ve yazılımları kullanarak bunu başarabilir.
- Bu yolu takip etmeyenler ise mutlaka güvenlik mantığını kavrayarak hareket etsinler.
- Sırası geldikçe göreceğiniz makine kullanımı gibi görseller sadece fikir vermek amaçlıdır. Yani burada bir torna makinesi kullanımını anlatmıyorum.
- Son bölümde yapılan tüm çizim – 3D model – Devre şeması gibi gerekli her materyal paylaşılacağından projenin aynısını yapacakların tekrar çizim – tasarım işlemleri ile ilgilenmesine gerek yoktur ancak bence yinede atlamadan sırası ile konuları takip edin bu tasarım, çizim ve kullanılan parçalar hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlar.
- Her çalışmadan sonra görülecek videolar ana videonun parçalarıdır.
- Mutlaka konu sonlarında videoları izleyin unutmayın bu proje bir bütündür, ne tek başına yazılar işe yarar ne de tek başına videoları izlemek, mutlaka hem yazıları okuyun hem videoları seyredin
- Bu çalışma önceki bölüm ve sonraki bölümler gibi oldukça uzun olacaktır çünkü gerçek anlamda bir bilimsel çalışmadır.
- Not: Tüm resim ve fotoğraflara tıklayarak büyütebilirsiniz.
ISI KONTROLLÜ FRİTÖZ YAPIMI
- Yakıt olarak şeker yakıt kullanacağım ve bu yakıtı ergitme yöntemi ile yapmayı planlıyorum
- Bunun için fritöz kullanmaktayım. Ancak fritöz içine kesinlikle yağ koymuyoruz ! ( bunu denediğimde aşırı bir yağ kokusu ve baş ağrısı yaşadığımı da diğer risklerin yanında belirtmekte fayda vardır)
- Çünkü şeker yakıt yapmak için 150-160 °C ısı gerekli bu yağın tutuşma ısısına çok yakın bu sebeple yanma ihtimali olmayan gliserin kullanıyoruz. Gliserin oldukça güvenli bir malzeme
- Gliserine batırdığımız metal bir kapta yakıtımızı yapabiliriz ancak yıllarca süren çalışmalardan ve tecrübelerden sonra bazı sonrunları tespit ettim
- Sıcak Gliserin
- Gliserin oda sıcaklığında kıvamlıdır ancak ısıtılınca su gibi akışkan hale gelir. Yakıt yaparken karışımı bir ıspatula ile hamur gibi yoğurmak gerekir bunun içinde bastırırız bu bastırmalar sırasında sıcak gliserin üzerimize ellerimize sıçrar ve 150°C oldukça yakıcıdır,ciddi yanıklara sebep olur bu sebeple gliserin ile kullanıcı arasını izole etmek gereklidir. Bu çalışma ile bu sağlanır
- Sabit Durmayan Yakıt Kabı
- Yakıt yaparken normal şartlarda bir elimizle kabı tutmalı ve bastırmalıyız ancak ne tabanda ki rezistansa değmeli nede çok yukarı çıkmalı yani tam arada durmalı bu sırada da diğer elimizle de yakıt yapmalıyız anlayacağınız çok zorlu bir iş ve kabı serbest bırakınca da kendiliğinde yukarı çıkar kap hızla soğur ve içindeki yakıt anında donar kullanılmaz hale gelir . Bu çalışma ile kap sabitlenir ve iki elimizi de rahatça kullanabiliriz.
- Doğru Olmayan Fritöz Termometresi
- Fritözün üzerinde her ne kadar ısı ayarı olsa da söz konusu olan roket yakıtıdır. Roket yakıtı 150-160 °C derecede yapılır 190-200 °C derecede kendi kendine alev alır yani ısı kontrolü hayati öneme sahiptir. Fritözlerde taş devrinden kalma hiçte hassas olmayan mekanik termostatlar kullanılır ve istediğimiz ısıda dursa bile yeniden çalışması için zaman geçmesi gerekir yani 150°C dursa bile 130°C lara düşmeden yeniden çalışmaz bu da yakıt için çok zararlıdır. Bu sebeple elimiz ile sürekli fritözü çalıştırıp kapatmamız gerekir. Bu çalışma ile bu sorunda gideriliyor. Fritöz bir elektronik devre ve MCU ile ( PIC) kontrol edilerek istediğimiz ısıda sürekli sabit kalması sağlanacak.
- Sıcak Gliserin
- Sonuç olarak bu proje sonunda sadece yakıt yapımına odaklanarak çalışmalarımızı daha rahatlıkla yapabileceğiz.
- Şimdi aşağıda aşama aşama tüm detayları ile ısı kontrollü fritöz yapımını göreceğiz.
Tasarım Aşaması
- Bu bölümde hem fritöz hemde elektronik devre kutusu için tasarım ve çizimleri göreceğiz.
- Ayrıca her parça işlevi hakkında bilgi vermeye çalışacağım.
- Teknik çizimler Autodesk Inventor ve AutoCAD ile yapıldı.
- Elektronik devre çizimi ise KiCAD ile yapıldı.
- Çizim videoları bilgi ve fikir vermek amaçlıdır. Çizim programlarını öğretme amaçlı değildir. Ancak programlarda takıldığınız noktalarıda soru-cevap forumuna sorabilirsiniz.
- Yapılan tüm çizim dosyalarını en son bölümde bulabilirsiniz.
1- Elektronik Tasarımları
- Bu bölümde elektronik devre kutusu ve ilgili ekipmanların çizimlerini göreceğiz.
A- Elektronik Devre Kutusunun Çizilmesi
- İlk olarak elimde bulunan ve piyasada standart olarak satılan plastik kutuyu çizeceğim.
- Çünkü diğer ekipmanları çizdikten sonra bu çizimler üzerinden kutuya sığıp sığmadıklarını ve yerlerini tespit edeceğim.
- Kutu ölçüsü 155x80x60 mm dir.
- Kutuyu herhangi bir elektronik malzeme satan yerden bulabilirsiniz.
- Yukarıda devre kutusunun içerisi görülmektedir. Üst ve Alt parça dişi – erkek olarak birbirine geçmektedir.
- Yan parçalarda giriş ve çıkış için kesimler yapılacaktır.
B- Dokunmatik Grafik LCDnin Çizilmesi
- Devrede işlevselliği açısından grafik lcd kullandım.
- Grafik LCD ler adından da anlaşılacağı üzere sadece rakam ve harf değil üzerinde görsel olarak şekiller,resimler çizebileceğiniz bir ekrandır.
- Boyut olarak 128×64 boyutunu seçtim.(GLCD tek renktir)
- Üzerine aynı boyutta rezistif tip dokunmatik panel yapıştırdım(4 telli) böylece devrede herhangi bir butona gerek kalmayarak ekran üzerinden dokunarak gerekli işlemler yapabileceğim.
- Burada dikkat edilmesi gerek konu GLCD nin chip i dir. Çünkü proje sonunda vereceğim kodlar kendi MikroC kütüphanem ile yazıldığından GLCD chipi mutlaka T6963c veya SAP1024 olmalıdır
- GLCD yi aliexpress üzerinden temin edebilirsiniz. İsmi AG12864D geçmektedir. Ancak aynı modelin D tipi olmayanları da var onlar farklı bir chip kullandıklarından bu yazılım ile çalışmazlar.
- Yandan uzayan bağlantı dokunmatik panele aittir.
- Unutmayın GLCD ler kendi başlarına dokunmatik değildir. Üzerlerine yapıştırılan dokunmatik panel ile bu işleve sahip olurlar.
- Normal şartlarda delikler 3mm gelmektedir ancak Türkiyede M2 civata bulamadığım için delikleri 4mm ile genişlettim ve M3 civata kullandım( 4 köşedeki delikler)
- Özellikle GLCD ekranının tamamının görüntü vermediğine dikkat edin.
- Modeldeki koyu rekli bölüm asıl görüntü veren kısımdır.
- Açık mavi kısım ise görüntü vermez.
C – Giriş Soketi ve Açma/Kapama Anahtarının Çizilmesi
- Özellikle yer dar olduğu için giriş ve açma anahtarı bir arada olan bir parça kullandım
- Güzel yanı üzerinde cam sigorta takma yeri de var bu açıdan çok avantajlı .
- Açma kapama anahtarıda çıkarılıp takılabiliyor böylece ileride bozulursa hepsini atmadan anahtar değiştirilebilir.
- Anahtarın tam bir adı yok fotoğraflarından bakarak aliexpressten yada Türkiyeden temin edebilirsiniz.
- Cam sigorta değeri kullanacağınız ısıtıcıya göre değişmekle beraber ben 6A lik cam sigorta kullanıyorum
- Bu parçaya PC tipi 220V kablo takılarak devreye 220V girmesi sağlanacaktır.
- 3 adet uç vardır bunar
- Faz
- Nötr
- Topraklama
- Bu uçlara kabloları lehim yapmak yerine ileride görüleceği gibi özel sıkma soketleri kullanacağım.
- Bunu herkese tavsiye ederim çünkü lehimleme yapılırken ısıdan dolayı ön taraftaki uçlar ve anahtar hasar görebiliyor.
- Söz konusu 220V ve ısıtıcı gibi yüksek akım çeken araçlar olunca bu konu daha da ciddiyet kazanmaktadır.
- Orta bölüm cam sigorta bölümüdür.
D – 220v Çıkış Soketi – Kutu Tipi Priznin Çizilmesi
- Bidiğimiz prizlerden tek farkı kutulara monte edilebilecek şekilde yapılmalarıdır
- Bu parçaya fritözü bağlayacağız. Enerjiyi buradan alacak.
- Bu parçada herhangi bir elektrik dükkanından temin edilebilir. Ancak satıldığı zaman bazen bir kutuya montajlı olabiliyor kutudan çıkıp yalın hali ile kullanmanız gerekecektir.
- 220v girişinde olduğu gibi çıkıştada 3 adet uç bulunur
- Bu uçların bağlantılarıda çıplak kablo veya lehim ile asla yapılmamalıdır.
- Mutlaka uygun uçlar ile montaj yapılmalıdır aksi halde yangına kadar sebep verecek durumlar yaşanabilir
- Bu modelde kapak açılır kapanır vaziyettedir yani enerji girişini de korumuş olur
- 4 kenarında bulunan vida delikleri ile kutuya kolayca montajı yapılabilir.
- Yukarıda 3 adet pin görülmektedir.
- Ortadaki topraklama olmak üzere diğerleri faz ve nötrdür
E- 10w Led Trafosunun Çizilmesi
- Bu parça aslında 220v dan 12v (dc) regülatör işlemini yapacak.
- Yani devremize 12v dc sağlayacak devremizde bulunan regülatörde bunu 5v a çevirecek
- Bunun için kendimizde bir devre kurabilirdik ancak bu parçanın hazır kutusu ve vida yerleri bulunması , boyutunun makul seviyede olması sebebi ile tercih ettim eğer ileride bozulursa aynı kutu içerisine de uygun bir PCB konularak kullanılabilir.
- 10 w bizim devremiz için oldukça yeterli, zaten en fazla GLCD akım çekmektedir onun dışında akım çekmesine sebep olabilecek bir ekipman yoktur.
- Yukarıda ve aşağıda bulunan iki ucundan vidalar ile kutuya tutturulması için faydalanılacaktır.
- Fotoğrafta görüldüğü gibi ve genel standartlar gereği
- soldaki mavi kablo nötr
- soldaki kahverengi kabloda faz dır , zaten kutuda L ve N ( line – Notr) yazmaktadır
- Aynı şekilde ;
- sağdaki kırmızı kablo DC 12 v (+) çıkışıdır
- sağdaki siyah kablo ise DC GND (- yazılsada aslında – voltaj bambaşka birşeydir.) çıkışıdır.
F- Solid State Rölenin Çizilmesi
- Röle temel mantık olarak , tetikleme uçlarından 5v verilerek 220v un bağlı olduğu anahtarı açar ve 220v geçişine izin verir. Yani elektronik bir elektrik anahtarıdır.
- Burada röle tipi çok önemlidir. Solid State tipi röleler standart röleler gibi mekanik bir aksama sahip değildir.
- İletim işi tamamen izole ve elektronik parçalar üzerinden yapıldığından çalışma sırasında PIC i etkileyebilecek parazitler oluşmaz ve devreye bulaşamaz.
- Çünkü 220v tarafı ile 5volt tarafı arasında iletişimi optocoupler adını verdiğimiz içerisinde mikroışık ile iletime geçen bir transistör aracılığı ile bunu yapar.
- Eğer bunun yerine klasik röle kullanırsanız onu izole etmek ve oluşan parazitlerden PIC in resetlenmesini ve bozulmasını engellemek için oldukça çok uğraşmanız gerekecektir.
- Yukarıda görüldüğü gibi 3. ve 4. girişler PIC ten gelen 5v dc ye bağlanacaktır. Buna göre buradan DC voltaj gelince yukarıda 1. ve 2. bacak arasından geçiş sağlanır.
- Yukarıda ki 1. bacağa girişten gelen faz bağlanacak sonra 2. bacaktan bu faz kutu tipi prize verilecek
- Sonuç olarak normal şartlarda iletim olmadığı için fritöz duracak ne zaman PIC ile aç komutu gönderilirse bu parçaya 5v verilecek
- Tetiklenen SSR diğer taraftan fazın geçmesini sağlayarak fritözü çalıştıracaktır.
- Ben 25 amperlik aldım ve bunu satın alırken DA olduğuna dikkat edin bu DC voltaj ile tetiklendiği anlamına gelir.
- DC voltaj verdiğinizde 3. bacağın oradaki led de yanarak iletişim oluştuğunu göstermektedir.
- SSR yi aliexpress den alabilirsiniz.
- Ayrıca Bu parçayı alırken üzerindeki şeffaf izolasyon kapağını da almayı unutmayın.
- Bu kapak es kaza oluşacak temasları engellemek için iyi bir çözümdür.
- Bu parça içinde yine uygun sıkma montaj uçları kullanılacaktır.
G – Solid State Röle Soğutucusunun Çizilmesi
- Yukarıda görülen SSR ler için üretilmiş standart bir alüminyum soğutucudur.
- Bunu SSR üzerine rahatça takabiliyoruz bunun için kılavuz çekilmiş delikleri görülmektedir.
- Ayrıca altında raylara takılmayı sağlayan uçlarda bulunur
- Bu soğutucu şart değildir ancak ileride daha güçlü ısıtıcılar kullanabileceğimizi göz önüne alarak ben projeye dahil ettim .
- Aliexpress ten bu parçayı da temin edebilirsiniz.
- SSR ye bağlarken üzerine termal macun sürmeyi unutmayın böylece iki yüzey arasında ısı iletimi daha rahat sağlanabilir.
- Biz yukarıdaki deliklerden özel parçalar ile kutuya bağlayacağız
H- Isı Kontrollü Fritöz PCB sinin Çizilmesi
- PCB yi KiCAD açık kaynak kodlu programda çizdim
- Bu program ile devrenin 3D modelinide alabiliyorsunuz. Hatta kütüphanesinde olan modelleri otomatik ekliyor olmayanlarıda siz çizerek ekleyebiliyorsunuz.
- Devreyi KiCAD ile çizerken ekran videosu çekemedim çünkü farklı zamanlarda çizim yaptım.
- Yukarıda köşede bulunan fotoğraf PCB nin bitmiş halidir ancak tasarımdan çok sonra yapıldı sadece oraya neye benzediği görülmesi için ekledim.
- KiCAD ile yaptığınız tasarım asla şaşmaz sadece burada önemli konu elektronik malzemeleri temin ettikten sonra çizim yapmaktır
- Yani bir kondansatör kullanacaksınız, ancak bunun hangi tip kılıf olduğunu siz belirleyeceksiniz buna da karar vermek için malzemeyi satın almak gerekebilir.
- Ben devre fazla yer kaplamaması için GLCD kadar bir yere sığdırmaya çalıştım.
- Sonradan bu PCB de bazı değişiklikler yaptım ancak bu çok önemli değil ileride göreceğiniz devre şeması ve GERBER dosyaları en son güncel çizime sahip olduğu için size bir sorun yaratmayacaktır.
I – Devre Kutusu Montajının Tasarlanması
- Yukarıda devre kutusunun bitmiş montaj hali görülmektedir.
- Bu tasarıma göre ileride gerekli sabitleme ve taşıma parçalarını yapacağız.
- Yeri geldikçe bu parçaların ölçüleri ve yapım şekillerini göreceğiz.
- Köşede bulunan fotoğraftaki ahşap konsol yapımı ve ölçüleri ayrıca anlatılacaktır.
- Görüldüğü gibi giriş ve çıkışlar 2 yana konuldu.
- SSR ve soğutucusu arkadan dışarı verilerek hem hava ile soğuması sağlandı hemde yerden tasarruf edilmiş oldu.
- GLCD nin kutu ile birşleştiği yerdeki bozuklukları gizlemek için oraya ahşap bir çerçeve ekledim.
2-Mekanik Tasarımlar
- Bu bölümde sadece fritöz ve fritöz içine gelecek hazne gösterilecektir
- Diğer kullanılan küçük parçaların detayları zamanı gelince ölçüleri ile birlikte verilecektir.
A – Fritözün Çizilmesi
- Yukarıda belki 10 yıl önce aldığım fritözüm görülmektedir. Markası premier di.
- Sonuç olarak bu artık üretilmese de benzerleri vardır.
- Hacim olarak en ufak boy olanlardan almıştım.
- Yukarıda dediğim gibi en ufak boy fritözler büyük ihtimal ile aynı iç hazneye sahip olmalılar ancak yinede kontrol etmekte fayda vardır.
B – Haznenin Çizilmesi
- Hazne fritözün içine monte edilir ancak fritözün içine temas etmez
- Fritöz ile ısıtma sıvısı olarak kullandığımız gliserin arasında kalır böylece hem gliserin kirlenmez daha önemlisi yakıt yaparken 150 C de ki gliserinin üzerimize sıçramasına engel olur.
- Ayrıca sabit durarak yakıt yaparken bize kolaylık sağlar aksi halde serbest kaplar gliserinin yüzeyine kalkar ve hızla soğurlar ve sürekli bir ellede tutulmaları gerekir. Hazne sabit oluğundan fritözün üzerinde durur ve hiç bir kenara temas etmez
- Ayrıca bu parça üzerine sıcak gliserinin sıkışma sonucunda oluşan basıncı boşaltması için bir taşma parçası ve ısı ölçümlerini sağlayan PT100 sensörü takılacaktır.
Mekanik Kısımların Yapım Aşaması
- Bu bölümde fritöz projesi için gerekli kesme, kaynak yapma, tornalama gibi işlemleri göreceğiz.
- Aksi belirtilmedikçe tüm ölçüler mm dir
A- Hazne İmalatının Yapılması
- Tasarım bölümünde anlatıldığı gibi yakıt yapımı için fritöze monte edilecek hazne yapımına başlıyoruz
- Hazne demir olarak imal edilecek sonrasında boyanacaktır.
1- Başlangıç
- Yukarıda hazneyi oluşturan parçalar detayları ile verilmiştir.
- Malzeme olarak st-37 kullanıldı ( standart demir ayarında bir malzeme)
- Tavsiyem 1 ve 3 numaralı parçaları lazerde kestirmeniz çünkü 2 parça aynı kalınlıkta ve tek seferde çıkıyor.
- Ayrıca delik merkezlerini bulmak ile uğraşmazsınız.
- Tabi ki unutmayın lazerde tam delik çapında kesim yaptırılmaz yani vida delikleri ve kılavuz delikleri daha ufak çapta delinip sonrasında matkap ile istenilen ölçüye getirilecektir. Ben bu şekilde yaptım
- Lazerde kesim yaptırmak isteyenler AutoCAD dosyasını indirip lazere kesim yaptırabilirler.( tüm dosyalar en son bölümde verilmiştir)
- 1.Parçadaki M8 kılavuz açılan yerlere PT100 sensörü ve taşma parçası takılacaktır.
- 2 numaralı parça standart 128 lik dikişli borudur. 3mm et kalınlığı vardır. Sanayide bulabilirsiniz ama parça kestirmek için biraz dolaşmanız gerekir çünkü genelde kimse tam boy borudan kesim yapmak istemez
- Boruyu da alırken tam ölçüde değil 50mm civarında daha uzun alın fazlalığı tornada kesilip düzeltilecek
- Aşağıda parçalara bir göz atalım
- Parçalar görüldüğü gibi kirli ve paslıdır bunlar daha ileride imalat bitince temizlenecektir.
- Ben bu parçaları lazerde kestirdim .
- Gördüğünüz gibi delikler çizim dekinden daha ufak çünkü kılavuz çekmek için tabloya uygun delik delmek gereklidir.
- Diğer delikler ise havşa başlı cıvatalara uygun delinecektir.
- Not : Kılavuz çekmek demek bir deliğe somun kullanmadan cıvataların takılabilmesini sağlayan dişler açmak demektir.
- 128 lik boru parçası görülmektedir.
- Sanayide oksijen ile kesildiği için ağızları aşırı şekilde bozuk
- Kaba bozuklukları öncelikle canavar taşı ile ( sipral) temizleyin sonrasında tornada tam düzgün hale getireceğiz.
2- Flanş Delik ve Kılavuz Çekme İşlemlerinin Yapılması
- İlk olarak flanşımıza deliklerimiz delip kılavuzlarımızı çekiyoruz
- Kaynak işleminden önce bunu yapmayı unutmayın aksi halde kılavuzları çekemezsiniz.
- Kılavuz çekim işlemini görmek için konu sonundaki videoyu izleyebilirsiniz
- Kılavuz çekildikten sonra vida dişleri görülmektedir.
- M8x1,25 kılavuz çekmek için öncelikle deliği 6,8 mm e büyütmeniz gerekir ancak ondalıklı matkap ucunuz yok ise 7 mm delerek te yapabilirsiniz.
- Delme ve kılavuz işlemleri sırasında parçanın kaymaması için işkence ile sabitleyerek çalıştım.
- Havşa açmak içinde öncelikle delikleri 5 mm büyüttüm sonra 10mm çapında uçla yavaşça deldim ancak tamamen delmedim çünkü havşa dediğim şey aslında bir konik.
- Konik yeterli derinliğe ulaşınca bıraktım . Eğer boydan boya delerseniz delik kullanılmaz hale gelir.
- Detaylar için konu sonundaki videoya göz atabilirsiniz.
- Yukarıda kılavuz ve pafta seti görülmektedir. Genelde atlanan bir konuyu burada hatırlatmak istiyorum
- Kılavuz setlerinde kılavuzlar aynı ölçüden 3 er tane bulunur ancak bunlar birbirinin yedeği değildir.
- Kılavuz çekerken ilk olarak 1. kılavuz çekilir bunun altında tek çizgi bulunur ve dişleri çok azdır (kırmızı daire içerisinde)
- Daha sonra 2. kılavuz çekilir bunun da altında 2 çizgi vardır
- En son olarak 3. kılavuz çekilerek dişler tamamen açılır bunun altında hiç çizgi bulunmaz
- Belki demir yada daha yumuşak plastik gibi malzemelerde sorun olmayabilir ancak paslanmaz gibi sert malzemelerde direk 3. seviye kılavuz kullanmaya kalkarsanız hem çok zorlanırsınız hemde büyük ihtimal ile kılavuz kırılır.
- Yukarıda verdiğim matkap ucu çapı içinde eğer olması gerekenden aşağı inerseniz yani , M8 için 6,8mm demiştik bunu kalkıp 7mm değilde 6.5mm yada 6mm ile delerseniz yine kılavuzun kırılmasına sebep olursunuz.
- İşlemlerin yapılış detayları için aşağıdaki videoyu inceleyiniz.
3- 128 lik Borunun Ağızlarının Tornada Düzeltilmesi ve Kesilmesi
- Bu bölümde aldığımız 128 lik borunun ağızlarını torna ile düzelteceğiz.
- Bu işlemi yapmak için mutlaka boruyu gerekli ölçüden bir miktar uzun alın
- Benim tornam boruyu kavrayacak boyutta olmadığından ayakların tersi ile tornaya bağladım
- İşleme başlamadan önce mutlaka salgı saati ile olabildiğince düzeltme yapıyoruz
- İşlemi en düşük yada orta hızda yapmalıyız asla çok hızlı yapmayın bu demir borunun fırlamasına sebep olabilir.
- İşleme başladıktan bir süre sonra ağız bölümü oldukça düzeltildi
- Çalışmada acele etmeden yavaşça ilerleyin .
- Boru ağzında oluşan çapaklar sert olacağından önceden canavar taşı ile bir ön temizlik yapmak iyi olur
- İşleme şeklim boydan değil alından yapılmıştır. Yani önce 1 mm kadar aynaya yaklaşıp sonra alından talaş alarak ilerleyin.
- Bu borunun dikişli boru olduğunu söylemiştim.
- Bu demek oluyor ki içinde bir çıkıntı var boydan boya
- İleride yakıt yaparken elime takılmaması için dremel yardımı ile bu dikişi sıfırladım.
- En son kesim ve temizlik işlerinden sonra borunun iki ucuda gayet düzgün bir hal aldı.
- İşlem öncesi bozuk hali ve işlem sonrası düzgün hali net şekilde görülmektedir.
- Bunu neden canavar ile değilde tornada kestik ? Çünkü ;
- İleri ki aşamalarda kaynak yapacağız ve eğer ağız yamuk olursa flanş yamuk ve açılı kaynar
- Flanş açılı kaynar ise fritöze monte olurken açılı olur ve zaten hazne ile fritöz arasında az bir boşluk varken o yok olur bu durumda ya hazne girmez yada sensörler takılamaz hale gelebilir
- İşte bu tarz sorunları yaşamamak için tornada tam düz şekilde ağızları düzelttik.
- İşlem ile ilgili detayları aşağıdaki videoda bulabilirsiniz.
4 – Hazne Kaynak İşlemi
- Tüm parçalarımız hazır olduğu için artık kaynak işlemine geçiyoruz.
- Kaynak işlemini elektrik kaynağı ve rutil elektrot ile yaptım.
- Yukarıda E ve F detaylarında kaynağın dış yüzeylere yapılacağı belirtildi. Kesinlikle içeriden kaynak yapmamalısınız.
- G detayında dikkat ederseniz M8 olan yere borunun bir parçası denk geliyor bu “önce flanşa kılavuz çekin sonra kaynak yapın” dememin sebebidir.
- Ayrıca kaynak işlemine başlamadan vida çekilen delikleri kağıt ile tıkayın ki oralara çapak gelip dişleri bozmasın
- Kaynak işlemine tabandan başlıyoruz.
- İlk olarak önemli nokta taban 5 mm kalınlığında ancak 2.5mm dışarıda bırakarak kaynak yapacağız.
- İlk puntalar ile tutturduktan sonra esas kaynağı yapıyoruz.
- Yukarıda taban kaynağı görülmektedir ancak arkada 2 adet kırmızı daire içerisinde bozuk yer görülmektedir.
- Bu tarz yerler sızdırmazlığı bozar bu sebeple buralara canavar taşı ile iyice yarıp içini temizleyip yeniden kaynak yapmalıyız.
- Kaynağımız sızdırmaz olmalı bu sebeple kaynak bitip parça soğuduğunda altına kağıt havlu koyarak içine su doldurum ve kağıt havlunun ıslanıp ıslanmadığı kontrol edin.
- Sızıntı yapan yer varsa canavar ile yarıp temizleyin tekrar kaynak yapın
- Taban bittikten sonra flanşı şekildeki pozisyonda kaynak yapıyoruz.
- Kırmızı daire içerisindeki nokta kılavuz çektiğimiz iki delikten biri, bu noktalara kadar kaynağı kesinlikle taşırmıyoruz. Bu çok önemli yoksa dişler kullanılmaz hale gelir ve düzeltmek için flanşı sökmek gerekir.
- Flanşın tam sızdırmaz olmasına çok fazla gerek yok ileride bunun tedbirlerini alacağız.
- Kaynak işlemi bitince önce kalın taşlama taşı ile temizlik yapın ardından daha ince olan flex takarak temizliği bitirin.
- Hazne çevresini iyi inceleyin ileride sorun yaratacak çapak vs. ne görürseniz sıfırlayarak yok edin.
- Temizlik ve boyama aşamasına geçmeden iyice gözlemleyin hoşunuza gitmeyen yerleri üşenmeden yeniden kaynak yapıp temizleyin daha sonra oluşan sorunları gidermek daha zahmetli olacaktır.
- Kaynak işlemi detayları için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
5- Temizlik ve Boya İşlemleri
- İlk olarak haznenin içerisi matkaba takılan tel fırça ile parlatılır.
- Tel fırça kullanırken mutlaka gözlük kullanın çünkü üzerindeki çelik teller fırlamaktadır ve gözler için ÇOK TEHLİKELİDİR !!!
- Oksit tabakasını kaldırmak çok kolay değildir bu sebeple biraz uğraşmanız gerekecektir
- Tel fırça ile tüm hazne iyice temizlenir
- Yukarıda eski hali ve yeni hali arasında ki fark çok net görülmektedir.
- Bu işlemde sadece matkaba takılan tel fırça kullanıldı.
- Bu şekilde boya işlemine artık hazırdır .
- Yinede boyadan önce birkaç kez tiner ile silinmesinde fayda var.
- Temizlik detayları için aşağıdaki videoyu inceleyebilirsiniz.
- Haznemizin sadece dışını ve flanşını boyuyoruz içini kesinlikle boyamıyoruz.
- Boya için yüksek ısıya dayanıklı yanmaz şömine boyası kullandım çünkü sürekli olarak yüksek ısıya maruz kalacak
- Boyayı 1 er saat ara ile 3 kat uyguladım.
- 15 cm uzaktan farklı açılardan uygularsanız akma ve kalınlaşma olmaz
- Boşluk kalmamasına dikkat edin çünkü boşluk demek çürüme demektir.
- Boyama işlemi bitince hzneyi kendi halinde en az 4 saat dışarda havalandırıyoruz.
- Solventi iyice uçunca 160 °C fırında 90 dk fırınlıyoruz böylece kalın kabuk elde edeceğiz.
- Eski mini fırın iş görebilir çünkü ne kadar havalandırılsa da yinede koku yapmaktadır.
- Sonuç yukarıda görülmektedir.
- Son derece düzgün görünüme sahip haznemiz hazır.
- Üzerinde PT100 sensörü ve taşma parçası görülecektir.(yapımı anlatılacak)
- Bu şekilde haznemiz montaja hazır ancak daha öncesinde montaj için gerekecek malzemeleri yapmalıyız.
B- Diğer Metal Parçaların Yapılması
- Bu bölümde 2 adet parça yapmamız gerekecek
- Mil somun
- 4 adet – hazneyi fritöze bağlamamızı sağlayacak parçadır
- Hava tahliye parçası
- ısınan havanın arada sıkışmaması için kullanılacaktır.
- Parçaların tamamı 304 Paslanmazdan yapılmalıdır aksi halde çürümesi engellenemez.
- Mil somun
1- Hava Tahliye Parçasının Yapılması
- Yukarıda taşma parçasının ölçüleri görülmektedir.
- Küçük bir parça olduğu için biraz yapımı sorun olabilir.
- Bu parçanın ucuna ısıya dayanıklı bir hortum takacağız çünkü gliserin ısınırken sıkışırsa buradan dışarı çıkabilir.
- Parça mutlaka 304 paslanmazdan yapılmalıdır.
- Yapılmış parça görülmektedir.
- Çapı M8 e uygun olarak işlendi ve M8 pafta çekildi.
- İşlerken önce deliği delip sonra dış çapı ufaltın ve çok az bir şekilde ilerleyin
- Çünkü hortum geçirilecek kısım oldukça ince yapıda önce inceltip sonra delerseniz kabuğu yırtılabilir ve kullanılmaz olur.
- Flanşa açtığımız iki kılavuzdan biri PT100 içindi diğeri de bu yaptığımız taşma parçası için
- Yukarıdaki gibi takıp kullanacağız.
- Yapımı ile ilgili detaylar için videoyu izleyiniz
2- Mil Somunların Yapılması
- Yukarıda mil somun görülmektedir.
- Mil somun dememin sebebi milin ortasına delik delerek kılavuz çekilmesidir.
- Kullanım amacı detay L de görülecektir. Bu somunlar fritöz haznesindeki kıvrım boşluğuna oturtulacak ve flanşa taktığımız civatalar bu somunlara bağlanarak sabitlenecek.
- Bu sebeple 4 adet yapıyoruz ve mutlaka 304 paslanmazdan yapılmalılar.
- Mil somunları tornada yaptım ancak bunu yapabilmeniz için 4 çeneli mengene ayna gerekli yani her çene tek başına bağımsız sıkılabilen tipte olmalı.
- Aksi takdirde bu parçayı işlemek zor olabilir.
- Parçalara teknik çizimde görüldüğü gibi M4x0,7 kılavuz çekildi bunun için parçaları 3,30 mm yada 3,5 mm ile delmelisiniz.
- Paslanmaz parçalara diş açarken “kesme yağı” kullanmanız işlemi daha rahat ve düzgün yapmanızı sağlar
- Yapılış detayları için aşağıdaki videoyu izleyiniz.
C- Fritöz ve Flanş İçin Kırmızı Silikon Conta Yapımı
- Fritöz ve flanş bağlantılarında sızdırmazlık için ısıya dayanıklı kırmızı silikondan conta yapacağız.
- Burada işlem sırası çok önemlidir
- İlk olarak yukarıdaki gibi fritözün kendi haznesini tamamen söküyoruz
- Sonra yaptığımız mil somunları hazne kıvrım boşluğuna yerleştirip flanşı yukarıdan sıkıyoruz.( Bunun için mutlaka videoyu izleyin)
- İyice sıkınca yukarıdaki gibi kırmızı silikon ile boşluğu dolduruyoruz.
- Yukarıda sağda bulunan model resminde de görüleceği üzere mil somunlar daha öncede fritözün haznesine delinen 4 delikle aynı hizaya getirilir( zaten bu delikler aynı zamanda flanş delikleri ile aynıdır)
- Sonra flanş cıvataları ile sıkılır ki mil somunlar orada dursun bu sıkı durumda iken silikon ile boşluk doldurulur ve kuruyana kadar cıvatalar sökülmez.
- Buradaki amacımız gliserin taşarsa fritözün içinde gitmesini engellemek aynı zaman mil somunları yerlerine sabitlemek ve aşağı düşmelerini engellemektir.
- Kesinlikle mil somunları sıkmadan silikon işlemi yapmayın.
- Çok kalın silikon uygulandığından ancak 2-3 günde kuruyacaktır. Daha erken davranmayın bu işlemi zederler
- Fritözün kendi haznesine sürdüğümüz silikon kuruyunca bizim yaptığımız hazneyi söküp ayırıyoruz. Bu durumda mil somunlar fritözün kendi haznesi altındaki kıvrım boşluğunda silikon tarafından sabitlenmiş olarak kalacaktır.
- Kendi yaptığımız hazneyi yukarıdaki gibi ters çevirip çevresini 10mm kağıt bant ile sarıyoruz( yukar 5mm çıkacak şekilde)
- Sonra bu boşlupu kırmızı silikon ile dolduruyoruz.
- Tabiki işlemi yapmadan önce vida deliklerini tıkamayı unutmayın.
- Bu contaları bu şekilde kurutmamızın sebebi ileride sökme ve takma kolaylığı sağlamak eğer yaş iken biribine sıkarsak ileride bir sorun olduğundan yada bir ihtiyaç olduğunda sökmek zorlaşır.
- Bu şekilde silikondan bir conta yapmış oluyoruz.
- Haznemizi fritöze bağlayıp sıkınca bu silikon arada ezilecek ve gliserinin sızmasını engelleyecektir.
- Diğer işlemlerde olduğu gibi bu işlemleri de yapmadan önce mutlaka videoları izleyin.
D – Fritöz Montaj ve İlk Testin Yapılması
- En başta fritözü toparladıktan sonra içerisine “-min” çizgisine kadar gliserin dolduruyoruz.
- Çok fazla doldurmayın bu kabı koyduğumuzda taşmasına sebep olur hatta demir hazneyi oturttuktan sonra çıkarıp gliserinin nereye kadar yükseldiğine bakın.
- Yukarıda yazan gliserin yağı ve gliserin aynıdır . Biz ısıtma sıvısı olarak kullanacağımız için en ucuz sanayi tipi alabilirsiniz gıda tipi olanlar daha pahalıdır.
- Yukarıda fritözün montajlı hali görülmektedir.
- Aşağıdan yukarı doğru sıralama verilmiştir.
- İlk olarak zaten fritözün kendi haznesini yerine takıyoruz bundan sonra sadece kendi yaptığımız hazneyi yerine takmak kalıyor hepsi bu kadar
- 4 adet cıvata fritözün kendi haznesinin altına sabitlediğimiz mil somunlara takılıyor böylece fritöz haznesi ile bizim haznemiz bağlanıp sabitleniyor.
- Yukarıda görüldüğü gibi iç taraftan sadece flanş ile borunun birleşme noktasına ince bir silikon uygulamadım herhangi bir sızıntıyı engellemek için
- Bunu yapmanın en kolay yolu silikon olmasını istemediğimiz yerleri kağıt bant ile kapatmak ve silikonu uyguladıktan sonra bantları hemen çıkartıp ellemeden kurumaya bırakmaktır.
- Tüm cıvatalar, sensör ve taşma parçası teflon banta sarılarak sıkılmalıdır aksi halde cıvata diplerinden de sızma olabilir.
- Soldaki yeşil hortum gliserin seviyesinin yükselmesine karşın takıldı.
- Eğer gliserin yükselirse buradan ilerleyip yandaki kaba akacaktır.
- Fritöz aşaması sona erdi şimdi fritözü çalıştırıp 150-160 °C çıkartıp test edeceğiz.
- Eğer sızıntı olursa buna göre gerekli önlemleri almalıyız ancak ilk ısıtmada gliserin 150 dereceye gelince biraz sızıntı olabilir çünkü bir anda içeride ısınan hava çıkamayıp kalabiliyor bu da taşmaya sebep olabilir bunu engellemek için fritözü yavaş yavaş ısıtabiliriz yani önce 100 dereceye getirip 3-5 dk bekledikten sonra 150 dereceye çıkabiliriz.
- Yine fazla gliserin varsa taşma yapabilir bu durumda bir süre taşmasına izin verin ve taşan gliserini silin( dikkat edin kap ve gliserin çok sıcak olacaktır)
- Bu şekilde randımanlı hale gelecektir.
- Tüm montaj ve test işlemleri için aşağıdaki videoyu incelemeyi unutmayın.
E – Polietilen Parçaların Yapılması
- Bu bölümde devre kutusunda daha önce yaptığımız tasarıma göre GLCD ve diğer parçaların kutuya takılmasını sağlayacak polietilen parçaların yapacağız.
- Bunlar illa polietilen olmak zorunda değil ancak en ucuz plastik polietilendir .
1- GLCD Taban Parçasının Yapılması
- Bu parça ilk olarak devre kutusunun üst kapağına yapıştırılacaktır(ilerde gösterilecek)
- Daha sonra GLCD buraya geçip sabitlenecek.
- Bu sebeple parçamız tam düz değil faturalıdır.
- Daha sonra GLCD ve PCB aynı sistem üzerinden sıkılacağından bu parçaya M3x0,5 kılavuz çekilecektir.
- M3x0,5 diş için 2.5 mm delik delinmesi gerekmektedir.
- Bu parçadan 4 adet yapılacaktır.
- NOT: Çizimlerde görülen kutu kesimleri ileri ki aşamalarda anlatılacaktır.
- Yukarıda görüldüğü gibi parçalar oldukça ufaktır.
- Tornada kesmeden önce ilk olarak delik ve kılavuz işlemlerini yapmanızı tavsiye ederim.
- Detaylar için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz
2-GLCD ve PCB Ara Parçasının Yapılması
- Ara parça GLCD takıldıktan sonra PCB ile arasına yerleştirilir.
- Böylece PCB aşağıya doğru eğilmez
- Yukarıda detay çizimde görüleceği gibi Taban parçası kutuya yapıştırılır ve içinde vida takmak için diş vardır
- Üzerine GLCD takılır
- GLCD nin üzerine içi sadece delik olan ara parça gelir
- Ara parça üzerine de devre yani PCB takılır
- Tüm bu parçalar en son cıvatalarla sıkılır ve sabit hale getirilirler.
- Yukarıda ara parçalar görülmektedir.
- Taban parçasından farklı olarak bunların içleri sadece düz deliktir yani diş yoktur
- Çünkü cıvatalar buradan direk geçerek taban parçasına sıkılırlar böylece GCLD ve PCB bir arada sabitlenir
- Yapım detayları için aşağıdaki videoyu inceyelebilirsiniz
3- PT100 Sensör PCB Tutucusu Yapımı
- Pt100 PCB tutucu adından da analşılacağı üzere PT100 sensörünün bağlatısının yapılacağı PCB yi tuttar.
- Bu parçalar kutuya yapıştırılır ve pcb içine geçince deliklerden vidalanır bu sebeple alt deliğe M3x0,5 kılavuz çekilir.(M3 için 2,5mm delik delinir)
- Burada çok önemli bir nokta bu cıvatalar mutlaka imbus(alyan başlı) olmalı aksi halde o dar alanca söküp takmak imkansızlaşır.
- Yukarıda parçalı görüntüde ki gibi PCB takıldıktan sonra bariyer klemens takılır böylece pcb yerinden çıkmaz PCB tutucularda oynamayı engeller ve PCB yi sabitlemiş olur.
- Önemli diğer nokta PCB tutucu parçalarının birbirinin aynası ( mirror) olarak yapılmasıdır. İkisi de aynı yöne bakarsa hatalı olur buna dikkat edin.
- Aynalı parçalar yukarıda görülmektedir.
- Her ne kadar havşalı cıvataya göre yapsam da sipariş verdiğim yer hata ile normal cıvata gönderdiğinden normal cıvata takmak zorunda kaldım
- Asıl pcb gelmeden delikli pertinaks ile parçaların geçip geçmediğini kontrol edebilirsiniz
- Çünkü kalınlıkları aynıdır.
- Eğer çok sıkı ise zımpara kağıdı ile rahatlatabilirsiniz.
- Detaylar için aşağıdaki videoları izleyin
4- Solid State Röle Tutucu Parçalarının Yapılması
- Solid State Röle (SSR) tutucu yukarıda görülmektedir.
- Bu parçada aynalı şekilde yapılmalıdır.
- Montaj çiziminde görüldüğü gibi soğutucu ve röle parçaya bağlanır parçada kutunun içerisinden havşa başlı cıvata ile kutuya sabitlenir
- Burada yapıştırılan herhangi bir parça yok ancak önemli olan kutu içindeki cıvatanın tipinin havşa başlı olması çünkü bu takıldıktan sonra üzerine başka parçalarda gelecek yükseklik oluşmaması için havşa başlı cıvata kullanıyoruz.
- İki deliğede M3 kılavuz çekiyoruz uzun tarafı sonuna kadar delmeye gerek yok ancak delsek bile görsellik dışında bir sıkıntı yaratmaz
- Yukarıda montaj şekli görülmektedir.
- SSR ile soğutucu birleştirilmeden önce araya termal macun sürmeyi unutmayın
- Diğer bir açıdan parçaların soğutucuya nasıl takıldığı görülmektedir.
- İlk olarak parça soğutucuya geçirilir
- Sonra SSR soğutucuya oturtulur ve cıvata ile en yukarıdan hepsi bağlanır ve bu şekilde sabitlenir
- Bundan sonra parçanın diğer cıvata deliğinden kutuya ( kutunun içinde dışına doğru) cıvatalanır.
- Yapım aşaması ile ilgili detayları aşağıdaki videoda bulabilirsiniz.
5- 10W Led Trafosu Tutucu Parçalarının Yapılması
- 10w led trafosunu kutuya 2 adet parça ile bağlıyoruz
- Bu parçalar kutuya yapıştırılarak kullanılırlar sonra üzerine trafoyu yerleştirip cıvatalar ile bağlıyoruz.
- Parçaya görüldüğü gibi M3 kılavuz çekilmiştir.
- Bu parçadan 2 adet yapılmalıdır.
- Yapım detayları için aşağıdaki videoyu inceleyin
F- Devre Kutusu Kesim ve Parçaların Yapıştırılması
- Bu bölümde öncelikle devre kutusunda gerekli kesim ve delik işlemlerini yapacağız
- Sonrasında yaptığımız parçalardan hangi ölçüler ile yapıştırılması gerektiğini göreceğiz
- Bu bölümde özellikle ön ve arka panelin ters kesilmemesine , yönlerine dikkat edin. Çünkü panellerin bir tarafı dişi bir tarafı erkek tırnak barındırır ters kesim yaparsanız kutu kapanmaz
1- Ön Panel İşlemleri
- Yukarıda deve kutusunun ön paneli ile ilgili kesim ve yapıştırma ölçüleri bulunmaktadır.
- Altta bulunan girinti ICSP soketi için bırakıldı.
- Bu işlemleri yapmak için ya ölçüleri kutuya çizip kesmeniz gerekli yada aşağıdaki daha kolay yöntemi kullanabilirsiniz
- Bu yöntem ile yazıcıdan 1:1 oranında( gerçek boyutunda) çıktı alıp parçaya yapıştırıp onun üzerinden kesiyoruz
- Yukarıdaki gibi 1:1 ölçüde çıktı alırız
- Aldığımız çıktıyı ön kapağa beyaz tutkal ile yapıştırırız (sonradan temizlemesi kolay olduğu için)
- Kuruduktan sonra kesilmesi gereken yerleri keseriz
- Yani yukarıdaki teknik bize çizimin tam -gerçek ölçüsünde çıktı alma imkanı sağlar
- Böylece ölçüleri tek tek işaretlememiz gerekmez
- Ön panelin AutoCAD dosyasını son bölümde bulabilirsiniz.
- ilk olarak ana GLCD boşluğu kesilir ve sonra GLCD tutucu parçalar epoksi yapıştırıcı ile yapıştırılırlar
- Yapıştırma işlemi hassas olduğundan bunun için video çektim burada yapıştırma kesinlikle ölçü yada işaretleme ile yapılmaz
- Önce parçalar GLCD ye takılır ve parçalar üzerindeyken parçaların tabanına çok az epoksi sürülüp boşluğa oturtulur ve kurumaya bırakılır aksi halde en ufak bir kaymada GLCD yerine oturmaz
- Önemli nokta ilk aşamada çok az yapıştırıcı sürülür iyice kuruyunca GLCD çıkarılır sonra parçaların çevresinden de epoksi uygulanarak sağlamlaştırılır.
- Bunun için aşağıdaki videoyu inceleyin
- GLCD tutucular kuruduktan sonra ICSP boşluğunu açmak kalır
- GLCD yuvasını kıl testere makinasında açtım ancak ICSP kısmını bu makinede kesmek mümkün değil bu sebeple ölçüleri belirleyip kalın dişli ufak eğe ile törpüleyerek açıyorum ve ön kapak işlemini bitiyorum
- İşlemler ile ilgili detayları aşağıdaki videodan izlemeyi unutmayın
2- Yan Panellerin İşlemleri
- Yukarıda yan panellerde yapılacak kesim ölçüleri verilmiştir.
- Kutunun 2 yanındaki panellerde aynı ölçüde olduğundan hangisini kestiğinizin önemi yoktur.
- Kesim işlemini yine 1:1 çıktı ile yapmak için AutoCAD dosyası son bölümde bulabilirsiniz.
- Panellerin arkadan görünüşleri
- Dikkat ederseniz yan panellerin kabartılı kısımları dışarı bakmakta düz kısımlar ise kutunun içerisine bakmaktadır.
- Kutu tipi priz takıldıktan sonra delik yerleri işaretlenip kılavuz çekilerek cıvata ile bağlanabilir.
- Kesim işlemi ile ilgili detayları aşağıdaki videoda görebilirsiniz.
3- Arka Panel İşlemleri
- Yukarıda arka panel için kesim ve yapıştırma ölçüleri verilmiştir.( üst çizim yapıştırma ölçüleridir)
- İlk önce kesim işlemi bitirlmeli sonra yapıştırmalara geçilmelidir.
- Trafo tutucu ve PT100 PCB tutucu ölçülere göre yapıştırılabilir biraz dikkat edilirse bir sorun olmadan yapıştırma işlemi yapılır
- Burada önemli nokta trafo tutucusun da cıvata takılacak yere yapıştırıcı bulaştırmadan yapıştırmaya çalışmalısınız çünkü mesafesi oldukça kısa.
- 1:1 Çıktı ile kesim yapmak için AutoCAD çizimini sayfa sonunda bulabilirsiniz
- Yukarıda kırmızı yuvarlar içerisinde ki yerlerde kutunun kendisinden gelen çıkıtılar mevcuttu buraya parçalar geleceğinden bunları kesip sıfırlayın.
- Siyah çizgi led trafosunun tutacak parçaların eksenidir. O eksende yapıştırılacaktır.
- En soldaki iki deliği ben içerisi bir şey girmemesi için epoksi ile kapattım sizde buna benzer bir şekilde o delikler kapatabilirsiniz.
- Ne yazık ki trafo tutucu ve pt100 pcb tutucu için fotoğraf çekmemişim ancak yapılışları zor değil basit ölçüler ile yerlerine tutturulabilirler.( ölçüleri yukarıda ki teknik resimde bulunmaktadır)
- Kesim ile ilgi detaylar için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
G- Ahşap Parçaların Yapılması
- Bu bölümde devre kutusunu 45° durmasını sağlayan ahşap konsolu yapacağız bu şekilde ekrandan daha rahat okuma yapabiliriz
- Ayrıca GLCD ekran üzerine ahşap çerçeve koyacağız bu kesim çirkinliklerini kapatmak için ancak elle kestiğim için onunda pek düzgün olduğu söylenemez lazerde 0,8mm paslanmazdan bir çerçeve kestirip koymak en güzeli olurdu.
- Bu bölümde yapılan malzemeler hazne için aldığım siyah sprey boya ile boyadım bunun bir sebebi yok ayrıca bir boya almak istemedim
1- Ahşap Konsol Yapımı
- Yukarıda ahşap konsol görülmektedir.
- Biçimsiz olduğu için ölçü vermedim aynı şekilde 1:1 çıktı alarak 4mm ahşap levhadan parçalarını kıl testerede keseceğiz.
- Kesim için gerekli AutoCAD dosyasını sayfa sonunda bulabilirsiniz.
- Çizim ile resim farklı görünmektedir. Çünkü ilk başta arkadaki tırnağı ufak yaptığımdan kutu arkaya devriliyordu sonra ek yaptım ancak çizimi daha farklı bir forma getirdim.
- Burada tasarıma sizde katkıda bulunabilirsiniz bunda bir sakınca yoktur.
- Ahşap konsolu yapıştırmak için epoksi kullandım
- Bitmiş hali yukarıdadır boyayıp boyamamak size kalmış ben kavak kullandığım için boyadım çünkü kavak çok hızlı çürüyebilirdi.
- Kesim detaylarını aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.
2- GLCD Ahşap Çerçeve Yapımı
- Yukarıda ahşap çerçeve görülmektedir.
- Yine 4mm ahşap levhadan yapıldı
- Amacı kutuda bozuk kesim görüntüsünü gizlemek
- Kutuya epoksi ile yapıştırabilirsiniz ancak dikkat edin ekranı da yapıştırmayın yoksa ekranı sökemezsiniz bir daha.
- Çerçevenin oturtulmuş hali
- GLCD sadece görüntü veren bölgesi görülmektedir diğer bölgeler kapalıdır.
- Daha sonra hazen için aldığım siyah sprey boya ile siyaha boyadım bu sizin tercihinize kalmış
- Yapımı ile ilgili detayı aşağıdaki videodan görebilirsiniz.
Elektronik Devrenin Yapımı (PCB) ve Montajı
- Bu bölümde devre şemasını ve PCB lehimleme işlemlerini göreceğiz
- Sonrasında tüm parçaları toparlayıp bağlantıları tamamlayıp sistemimizi çalışır vaziyete getireceğiz.
A- Devre Kartının Yapılması ( PCB)
- Yukarıda şemadan , baskı devreye oradan modele oradan da gerçeğe PCB görülmektedir.
- Ben PCB yi KiCAD açık kaynak kodlu ücretsiz program ile çiziyorum oldukça kullanışlı ve güzel bir program.
- Program ile ilgili sorularınızı “ Soru – Cevap ” Forumuna sorabilirsiniz
- PCB yi tabi ki elde yapmadım çünkü üzerinde çok ince yollar ve aşırı ufak parçalar bulunmaktadır bu sebeple PCB mi “PCB Way” adındaki Çin şirketine yaptırdım.
- Süreç çok basit siteye girip devrenizin özelliklerini seçiyorsunuz kaç katmanlı olacak vs. gibi sonra GERBER dosyalarını yüklüyorsunuz fiyat çıkıyor.
- En az 5 adet üretiliyor örneğin bu plaket ve PT100 PCB si birlikte 17$ yaptırdım her türlü maskesi , pad lerin üzerine kalay kaplama ve delik içi kaplama buna dahil yol parası da.
- China Air Post ile 3 haftada PCB ler geldi.
- PCB Way e buradan tıklayarak ulaşabilirsiniz yada bana destek olmak için buradan tıklayarak üye olup pcb siparişi verirseniz bana da gelecekte ki çalışmalarım için destek olmuş olursunuz.
- GERBER dosyalarını sayfa sonunda bulabilirsiniz.
- Bu GERBER dosyalarını hangi PCB üreticisine gönderirseniz aynı pcb yi üretebilir bu global bir sistemdir.
Devre Şeması
-
- Devre şeması yukarıda görülmektedir.
- Bu şemaya göre isterseniz kendi PCB nizi çizebilirsiniz.
- Şema yada diğer çalışmalar ile ilgili tüm sorularınızı ” Soru – Cevap “ forumuna sorabilirsiniz.
- Tüm parça listesine geçmeden önce yukarıda gösterilen bazı parçalardan bahsetmek istiyorum.
- 20 Uh bobin bir filtre bobinidir . Diğer bobin tarzı şekilde bulunmuyor. Aliexpressten bu tarz bulabilirsiniz.
- LM2575 -5v da TO263 kılıfa sahip smd regülatördür
- IP4252C28 devredeki en ufak parçadır bacak arası 1 mm den daha yakındır. Bu parça devrede resmen bir lenf bezi gibi çalışır tüm sinyali paraziti emer düzenler. Bundan geçen sinyallerin osiloskopta ne kadar düzeldiğini görebilirsiniz. İnternet üzerinde neredeyse hiçbir şemada bulunmaz çünkü bu parça profesyonel devrelerde kullanılır mesela cep telefonlarında. Bu parçada sizi lehimlerken en zorlayacak olandır. Kılıfı da SOT985 zaten başka bir kılıfta da satılmıyor.
- PIC18f452 PIC ten de yer kazanmak için TQFP44 kılıfı kullandım
- Devredeki tüm smd kondansatör ve dirençler 1206 kılıftır
- AD586 harici referans entegresi SOIC8 kılıfında
- MCP4561 dijital trimpot MSOP8 kılıfındadır
- FPC4 dokunmatik panel soketidir. Aliexpressten yada Elektrovadi internet sitesinden alabilirsiniz.
- PT100 sıcaklık sensörüdür bunu parça olarak değil paslanmaz kablolu ve 2li tip olarak almalısınız. 2li tipte 3 çıkış olur ancak 2 si aynı renktir.
- Aşağıda listede ayrıca parça kılıfları yazılacaktır. Lütfen anlayamadıklarınızı satın almadan önce sorun böylece boşuna para vermemiş olursunuz.
- Şimdi tam liste devre elemanlarını görelim
Gerekli Elektronik Parçalar
| NO | ADI | KILIFI | ADETİ |
| 1- | PIC18F452 | TQFP44 | 1 ADET |
| 2- | AD586 | SOIC8 | 1 ADET |
| 3- | MCP4561-100k | MSOP8 | 1 ADET |
| 4- | AT24C512 | DIP | 1 ADET |
| 5- | LM2575 – 5V | TO263 | 1 ADET |
| 6- | LG128644-GLCD | DIP | 1 ADET |
| 7- | Buzzer | DIP | 1 ADET |
| 8- | SSR-25-DA | – | 1 ADET |
| 9- | SSR Soğutucu | – | 1 ADET |
| 10- | IP4252CZ8 | SOT985 | 3 ADET |
| 11- | 1k-100mhz Ferrit Filtre | smd -0805 | 4 ADET |
| 12- | Kutu_Tipi_220V_Priz | – | 1 ADET |
| 13- | PC tipi 220 v Ac Güç Kablosu | – | 1 ADET |
| 14- | FPC-4 Soket | DIP | 1 ADET |
| 15- | 3lü Bariyer Klemens | DIP | 1 ADET |
| 16- | 3lü Tunic Soket | 2.54mm | 2 ADET |
| 17- | 2li Tunic Soket | 2.54mm | 1 ADET |
| 18- | 8 li Entegre Soketi | DIP | 1 ADET |
| 19- | Ölçüm Noktası Pini | DIP | 2 ADET |
| 20- | 10uf-16v – kutuplu | smd – 1206 | 1 ADET |
| 21- | Ethernet Soketi | DIP | 1 ADET |
| 22- | 1×2 Kablodan Kabloya Soket | – | 1 ADET |
| 23- | Precision Header – dişi 20li | DIP | 1 ADET |
| 24- | Precision Header – erkek 20li | DIP | 1 ADET |
| 25- | PT100 – 2li tip sensör | Paslanmaz | 1 ADET |
| 26- | BC556 | TO92 | 2 ADET |
| 27- | BC546 | TO92 | 4 ADET |
| 28- | 1N5819 | DIP | 1 ADET |
| 29- | 1N4148 | DIP | 3 ADET |
| 30- | Led | DIP | 1 ADET |
| 31- | 40 Mhz Kristal | DIP | 1 ADET |
| 32- | 220UH | DIP | 1 ADET |
| 33- | 20UH | DIP | 1 ADET |
| 34- | 47k | DIP | 2 ADET |
| 35- | 20k | DIP | 2 ADET |
| 36- | 470r | smd – 1206 | 1 ADET |
| 37- | 1k | smd – 1206 | 12 ADET |
| 38- | 10k | smd – 1206 | 4 ADET |
| 39- | 22k | smd – 1206 | 1 ADET |
| 40- | 150k | smd – 1206 | 1 ADET |
| 41- | 10K Çok Turlu Trimpot | Dik Tip | 1 ADET |
| 42- | 33 pf | smd – 1206 | 2 ADET |
| 43- | 100 nf | smd – 1206 | 7 ADET |
| 44- | 0,1uf-16v elektrolit | DIP | 2 ADET |
| 45- | 1uf-16v – kutuplu | smd – 1206 | 1 ADET |
| 46- | 100uf-25v-elektrolit | DIP | 2 ADET |
| 47- | 2200uf-25v-elektrolit | DIP | 1 ADET |
| 48- | 14D391K – 220V Varistor | DIP | 1 ADET |
| 49- | 7D220K – 14V Varistor | DIP | 1 ADET |
- Devre kartım hazır.
- Lehimleme için krem lehim ve hava üflemeli havya kullandım.
- Lehim artıklarını lehim temizleme teli ile alarak bacakların arasını temizledim.
- Krem lehimde az lehim sürmekte başlı başına bir marifet durumunda.
- Bir diğer uyarımda en ufak filtre parçamız olan IP4252CZ8 leri ısıtırken krem lehim erdiğinde oynatmadan ufak bir tornavida ile bastırın ve öylece donmasını sağlayın çünkü bastırılmaz ise bazen pad lere temassızlık yapabiliyor.
- Ayrıca bu parçayı lehim yaptıktan sonra mutlaka ölçü aleti ile temas olup olmadığını tek tek ölçün.
- Krem lehimden önce normal lehimde denedim ve 3 adet PCB şu an çöpte . 2 Adet kaldı elimde biri bu son yaptığım diğeri de yedek . Yani Çinlilerin en az 5 adet yapması inanın çok mantıklı ve faydalı.
- Ethernet soketi illa ışıklı olmak zorunda değil daha önce ışıkları kullanmayı düşündüm ancak sonra vazgeçtim.
- Sizin elinize gelen PCB ile yukarıda kinde bazı değişiklikler olacaktır bunun sebebi bu devrede karşılaştığım sorunları düzeltip çizimi tekrar güncellememdir. Yani herhangi bir sorun yok.
- Kutuplu smd kondansatörlerde “- çizgi” olan taraf (+) kutuptur. Ters takarsanız anında patlayabilirler.
- Lehimleme detaylarını görmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
- Not : Videonun ilk başlangıç kısmı ne yazık ki blurlu çıkmış ancak sonra düzelmektedir.
B- Devre Kutusunun Montajı ve Toplanması
- Yukarıda elektrik şeması görülmektedir.
- Bağlantılarımızı bu şemaya uygun kurmalıyız.
- Şemada her ne kadar çıkışa nötr gönderilse de bu pirizin takış yönüne göre değişir yani kesinlikle hatta enerji varken 220 AC uçlara dokunmayın.
- Temel mantık olarak tekrar kısaca anlatmak gerekirse;
- Devreye gelen 220 AC Led trafosunda +12 DC ye dönüşür ve buda PCB mize gider
- Diğer yandan topraklama ve nötr direk olarak kutu tipi prize yani fritöze gelir ancak faz olmadığından devre tamamlanmaz ve fritöz çalışmaz
- Devremizde bulunan MCU ( PIC) Solid State Röleye komut yollar komutu alan röle içindeki anahtarı açar ve SSR üzrinden de fritöze faz gider ve devre tamamlandığı için fritöz çalışır
- MCU ( PIC) sinyali kestiği anda faz da kesilir ve fritöz durur
- Sistemin mantığı bu şekilde çalışır.
-
- Yukarıda montaj şekli görülmektedir.
- Devreden Led trafosuna daha sonra kablodan kabloya soket bağlanmıştır ( parça listesine eklendi)
- 2 Adet tunic soketten 3 lü olan Pt100 sensörüne giden uçtur diğer ise SSR ye giden bağlantıdır
- Kutuyu kapatırken fazla zorlamadan kapatın . Özellikle 220 AC kablolarının ezilmediğinden , kutu vidalarının geçeceği noktalarda olmadığından emin olur ve öyle sıkın.
- Elektrik bağlantılarını yaparken mutlaka yukarıda ki gibi sıkma soketleri kullanın.
- Hangi soketin hangi parçaya uygun olduğu ve benim kullandığım parçalara uygun kodları verdim.
- Bu parçalar 1.5 luk kabloya uygundur ve lehim gerekmez kablo soyulup içine takıldıktan sonra yukarıda ki pense ile sert bir şekilde sıkılarak hazırlanır.
- En sağdaki soket kutu tipi prizin topraklama bölümüne takılmaktadır.
- Yukarıda devre kutusunun bitmiş hali görülmektedir.
- Her açından bakıldığında çizime ne kadar uygun çalışılırsa tasarımın bire bir aynısı olacağını görebiliyoruz.
- Fritöz ve devremiz hazır artık sıra MCU(PIC) e gerekli programları yükleyip sistemimizi çalıştırmakta.
- Montaj ile iglili detaylar için aşağıdaki videoyu izlemeyi unutmayın.
Program Yükleme ve Kullanımı
- Devremize gerekli programın (yazılımın) nasıl yüklenmesi gerektiğini göreceğiz.
- Öncelikle program için gerekli hex dosyalarını sayfa sonunda bulabilirsiniz
- Yazılım için daha önce yayınladığım
- Kullanılarak yazıldı. Yani daha önce açık kaynak olarak yayınladığım kütüphanelerimi (yazılımlarımı) kullanarak bu programı yazdım.
- İndirdiğiniz dosyada 8 adet hex dosyası bulunmaktadır.
- Bu dosyalar tek tek sırası ile yüklenip çalıştırılacak ve uyarı sesi duyulduktan sonra diğer parçaya geçilecektir.
- En son 8. parça ana programdır. 8. parçadan sonra devre çalıştırmaya hazırdır.
Programın Kullanımı
- Aşağıda program çalıştırıldıktan sonra yapılması gerekenleri ve menü işlevlerini göreceğiz.
- Daha iyi kavrayabilmek için bölüm sonlarında ki videoları izlemeyi ihmal etmeyin.
1-Dokunmatik Panelin Kalibrasyonu
- Devre ilk çalıştırıldığında herhangi bir dokunmatik panel bilgisi içermez bu sebeple çalışmaz.
- İlk olarak devre açılırken ekranın herhangi bir yerine bastırıyoruz.
- Bu bizi kalibrasyon bölümüne aktaracaktır.
- Bizden sırası ile 4 ayrı noktaya dokunmamızı isteyecektir.
- 4 noktaya dokunduktan sonra dokunmatik panel kalibre olarak kullanıma hazır hale gelecektir.
2-Menüler
- Menü işlev ve içerikleri aşağıda anlatılmıştır.
A-Ana Menu
- Program(yazılım) ilk açıldığında karşımıza çıkar 4 adet alt menü bulunur
- Roket Yakıtı Yapımı
- Fritöz Ayarı
- Genel Ayar
- Künye
A1- Roket Yakıtı Yapımı
- Bu bölüm fritözün çalışmasını düzenler
- Mevcut ısı , şu anda fritözde bulunan ısıtma sıvısının sıcaklığını ölçer (ısıtma sıvısı = gliserin)
- Hedef ısı ise fritözün ulaşmasını istediğimiz sıcaklık değeridir.
- Bu değeri ayarlarken kolaylık olması açısından aşağıda bulunan 100-10-1 lik değerleri seçerek arttırım yapabiliriz
- Hedef ısı ayarı yapıldıktan sonra onay düğmesine basılır ve fritöz çalıştırılır.
- Ancak bazı durumlarda uyarı bölümünde uyarı verir.Bunlar aşağıdaki gibidir
- 200 °C yukarı ısıtma yapılamaz
- Fritöz 200 °C yukarı ayarlanamaz. Çünkü bize çok yüksek sıcaklıklar gerekli olmadığından program bu şekilde yazıldı
- 0 °C nin altına inilemez
- Herhangi bir yazılım karşamaşası olmaması için eksi değerlere inilmesi kısıtlandı
- Şeker yakıt için 150 °C önerilir
- Her ne kadar 200 °C kadar çıkabilsekte genel şeker yakıt 150 derecede yapıldığından tavsiye uyarısı verir
- Fritöz çalışıyor
- Fritözün çalıştığını bildirir
- Fritöz durdu
- Fritözün durduğunu bildirir
- Hedef ısıya ulaşıldı
- İstenen hedefe ulaşılınca bu uyarıyı verir
- 200 °C yukarı ısıtma yapılamaz
A2-Fritöz Ayarı
- Bu bölüm fritözün ayarlanmasını sağlar
- Sürekli Isıtma
- Bu seçenek aktif edilirse(yukarıdaki gibi olması aktif olduğu anlamına gelir) fritöz hedef ısıya ulaşınca durur ancak tekrar ısıtma değeri kadar ısı azalınca otomatik olarak tekrardan çalışır.
- Bu seçenek pasit ise fritöz hedef ısıya gelir ve durur bir daha otomatik olarak çalışmaz
- Tekrar Isıtma
- Buradaki ısı değeri fritözün kaç derece soğuduğunda çalışacağını belirtir.
- Örnek olarak , yukarıda 10 derece ayarlanmış ve biz 90 derecede fritözün durmasını istiyoruz
- Fritöz 90 derecede durur ve 90-10=80 derecede tekrardan çalışır
- Altta bulunan 10-5-1 ölçekleri ile ısı kolayca ayarlanabilir
- Tekrara ısıtma ayarı yapıldıktan sonra tekrar ısıtma düğmesine basılır ve sağ altta onay düğmesi çıkar buna basıldıktan sonra yapılan ayar kayıt edilir . Eğer onaylamadan çıkarsanız yaptığınız ayarlar silinir.
A3-Genel Ayar
- Bu bölüm ekran ve ses ayarı yapılmasını sağlar
- Zil-Buzzer
- İlk açıldığında pasif durumdadır. Basılarak aktif edilir
- Bu düğme aktif iken menu geçişlerinde ve uyarılar sırasında “bip” sesi duyulur.
- Kontras
- Devre tasarımı ile ekran kontrastı el ile değil MCU yardımı ile ayarlanabilir
- Kontras indikatörünün sağıda doğru basılırsa artar sol ucuna doğru basılırsa kontras azalır
- Kontras ayarı yapıldıktan sonra kontras düğmesine basılınca sağ altta onay düğmesi çıkar. Buradan onaylama yapılarak ayarlar kayıt edilir aksi halde onaylama yapılmazsa ayarlar silinir.
A4-Künye
- Bu bölümde herhangi bir ayar bulunmaz
- Bölüm sadece bilgi verme amaçlıdır başka bir işlevi bulunmamaktadır.
İlk Isıtma Çalışmasının Yapılması
- Fritözün içine sadece görsel amaçlı su doldurup denemeyi yapıyorum
- Amacım devreyi ve fritözü test etmektir. Yakıt yaparken bu kadar çok miktarda su kullanılmayacaktır.
- Sağda görülen ölçü aleti ile ısı ölçmeyi denedim ancak videoda görüleceği üzere aşırı şekilde şaşırmaktadır. Bu sebeple sonradan ölçü aletini kapattım.
- Bir diğer önemli nokta devrede gösterilen ısı gliserinin ısısıdır. Yani kabın içindeki ısı değildir. Bu sebeple ilk ısıtmada istediğimiz ısıdan 20-30 derece yukarı ayarlayıp fritözü çalıştırıp demir hazneyi ısıtmalıyız.
- Bu geç ısınma bizim için çok önemli çünkü yakıt yaparken bir anda ani ısı yükselişi yakıtı bozabilir bu şekilde gliserin ve kap yavaşça ısı transferi yapıp en sonunda dengeye gelecektir ancak soğuma ve ısınma ani olmayacağından yakıtı bozmayacaktır.
Ek-1
- Çalışmalar sırasında ısı ölçümünde aşırı bir dalgalanma olduğunu fark ettim.
- Bu hata 2-3 derece gibi değildi durduğu yerde 10-20 derece sapmalar oluyordu.
- Sizinde başınıza buna benzer sorunlar gelirse bu aşamaları takip edin.
- Bunun birkaç sebebi olabilir bu sebeple bu ek-1 i yazdım
Güç Kaynağı Sorunu
- 10w güç kaynağından 2 adet almıştım
- Yukarıdaki osiloskop görüntüsü aynı model güç kaynağıdır
- Ancak görüldüğü gibi solda duran bozuk sağdaki ise düzgündür
- Bu tarz bozuk bir güç kaynağı hem ölçümleri etkiler hemde zaman içinde devredeki her şeyi bozabilir
- Bunu anlamanın yolu da osiloskop ile ölçüm yapmaktır.
- Bozuk sonuç vereni söküp yerine sağdaki doğru sonuç vereni taktım ve sorun çözüldü
Parazitlenme Sorunu
- Bir diğer oluşabilen sorunda sensörün metal kılıfında oluşan parazitlerdir.
- Güç kaynağını düzelttikten sonra yine de ölçümlerde hata oluyordu
- Osiloskop ile ölçüm yaparken PT100 kılıfı üzerinde aşırı bir parazit gördüm.
- Sensörden bilgi gelirken bu parazitler tarafından bozuluyordu.( PT100 ün analog sensör olması sebebiyle)
- Yaptığım denemeler sonucunda yukarıdaki gibi PT100 ün metal kılıfını devre GND sine bağladım böylece ölçüm dalgalanmasının önüne geçmiş oldum.
- Aslında PT100 fritöz üzerinden şebeke topraklamasına da bağlıdır fakat bazı evlerin topraklamasının yeterli olmaması da bu soruna yol açıyor olabilir.
Şebeke Dalgalanma Sorunu
- Fritöz devresi çalışırken aynı prize başka bir cihaz takıp çalıştırınca devre resetlenip yeniden başlıyordu
- Hatta yaşanan parazitlerin buna sebep olduğunu düşündüm.
- Bunun için (devre şemasında da bulunmaktadır) Faz ve Nötr arasına paralel olarak 14D391K – 220v Varistör taktım.
- 220v direk soketten giriş yaptığından dikkatli bir şekilde soket girişlerine lehimledim.
- Bu şekilde şebekede oluşan parazitler ve ani dalgalanmalar varistör tarafından emilecektir. Eğer bunlar çok şiddetli olursa varistör kısa devre olup kendini feda ederek devreyi koruyacaktır.
YAKIT ŞEKİLLENDİRME STANDININ YAPILMASI
- Şeker yakıt yapıldığında hamur kıvamında çok sıcak haldedir. Ancak hızla soğur ve katılaşır katılaştıktan sonra artık şekil vermenin imkanı yoktur.
- Bu sebeple yakıtımızı hemen istediğimiz çapta düzgün bir çubuk haline getirmeliyiz.
- Bunun için yukarıdaki gibi basit bir araçtan yardım alıyoruz.
- Şimdi yakıt şekillendirme standı aşamalarını görelim
Tasarım
- Standın tasarımı yukarıda görülmektedir.
- Ortada görülen renkli parça 80 kum zımpara kağıdıdır. Böylece yakıt düzgün şekilde yuvarlanabilecektir.
- Alt görüntüde ayaklar ve detaylar görülmektedir.
- Parçaların tamamı ahşaptan yapılmıştır.
Taban Parçası
- Yukarıda taban parçası ve ölçüleri görülmektedir.
- Kalınlık çok önemli olmamak ile beraber yapılacak işlemlerden dolayı çok fazla ince olmamasında fayda vardır.
- Parçaları kıl testere ile kestim ancak bu tarz parçalar için en iyisi yatar testeredir.
- Tabana yapıştırılacak zımpara kağıdı 285×230 mm dir (80 kum zımpara kağıdı)
- Zımpara kağıdının hangi ölçülerde yapıştırılacağı yukarıda gösterilmiştir.
- Yapıştırma için beyaz tutkal kullanabilirsiniz.
- Yukarıda tabanın gerçek hali görülmektedir.
- Ben iyice yapışmayı sağlamak için üzerine ağırlık koydum böylece havada kalan bir kısım olmayacaktır.
Hareketli Parça
- Bu parçayı elimiz ile yukarı aşağı sürdükçe yakıt silindirik bir hal alacaktır.
- Aynı şekilde bu parçanın da bir yüzüne zımpara kağıdı yapıştırılacaktır.
- Hareketli parçaya yapıştırılacak zımpara kağıdı ölçüsü 100x285mm dir ( 80 kum )
- Yapıştırma ölçüleri yukarı da görülmektedir.
- Hareketli parça yukarıda görülmektedir.
- Tamamı beyaz tutkal ile yapıştırıldı
Mastarlar
- Bu parçanın kalınlığı aynı zamanda yakıt silindirinin çapını da belirler. Çünkü 12 mm boşluk demek 12 mm çapında silindir demektir.
- Bu şekilde mastar kalınlığı ayarlanarak istenilen çapta düzgün yakıt çubukları elde edilebilir.
- Yukarıda mastarın amacı daha iyi anlaşılabilir.
- Tüm çalışma detayları için videoları izleyebilirsiniz.
SONUÇ
- Roket Bilimini Öğreniyorum serisinin 2. bölümünün sonunda geldik
- Bu bölümde detaylı bir şekilde yakıt yapmak için kullanılacak ekipmanları gördük
- Elektronik ve yazılımın önemini öğrendik. Çünkü ileride yaptığınız işi oyun yada hobiden ayıracak olan elektronik ve yazılım olacaktır. Aksi halde roket biliminde ciddi bir ilerleme sağlayamazsınız
- Çalışmalarda kullanılan makinelerin hepsine sahip olmayabilirsiniz yada bunları yaptıracak imkanınızda bulunmayabilir ancak burada önemli olan özü anlamaktır.
- Yakıt yaparken temel mantık güvenliktir. Yani ısıtma işlemi daima dolaylı olarak yapılmalıdır bunun için yukarıda ki devre veya kap şart değildir fritöz içerisine gliserin koyup saplı bir kap ile de yapabilirsiniz anca tek elle ne kadar verimli ve hızlı çalışabileceğinizi göz önüne alın. İşte ilerlemeyi sağlayacak olan ayrımlar bunlardır.
- Çalışmaları inceledikten sonra anlayamadığınız her noktayı soru-cevap forumuna sorabilirsiniz.
- Çalışma çok uzun gelmiş olabilir ancak daha önceki derste de dediğim gibi bilim söz konusu olunca 80-100 sayfalar sadece önsöz olur. Bunlar sadece başlangıç , sonraki dersler daha uzun yada kısa olabilir ancak bilim yapmak istiyorsanız binlerce sayfa yazı okumaya, zor işleri aşmaya , yapılamayanı yada yapılamaz sanılanı yapmaya kendinizi alıştırın. Başka türlü bir bilim yapma şekli yoktur.
- Kısacası “İnsanın arayışı , daima kavrayışının ötesinde olmalıdır“
- Roket Bilimi Öğreniyorum Serisinin gelecek dersi ” Roket yakıtı yapımı ve test edilmesi“
Projede Kullanılan Dosyalar
- HEX Dosyaları
Bağlantıyı Görmek İçin Giriş Yapın ya da Ücretsiz Üye Olun
- Çizim ve Model Dosyaları ( Inventor – AutoCAD Dosyalarıni İçerir)
Bağlantıyı Görmek İçin Giriş Yapın ya da Ücretsiz Üye Olun
- GERBER Dosyaları
Bağlantıyı Görmek İçin Giriş Yapın ya da Ücretsiz Üye Olun